Een gebruiksaanwijzing laten maken lijkt simpel: je vertelt gewoon hoe iets werkt, toch? Maar in de praktijk kan het verrassend ingewikkeld zijn. Schrijf je een handleiding voor een zelfbouwpakket, een softwareprogramma of een machine, er zijn een aantal klassieke valkuilen waar je gemakkelijk in kunt trappen. Wij zetten de grootste missers op een rijtje die je wilt vermijden als je een handleiding maakt die echt duidelijk en bruikbaar is voor je lezers.
Het is verleidelijk om alle technische termen te gebruiken die je maar kunt bedenken. Je wilt professioneel en deskundig overkomen, maar pas op: voor veel mensen kan vakjargon als een andere taal aanvoelen. Je handleiding wordt er misschien indrukwekkend door, maar als je lezer constant moet googelen om termen te begrijpen, verliest die al snel de moed. Schrijf in begrijpelijke taal en leg eventueel termen uit. Ook iemand zonder technische achtergrond moet de handleiding snappen.
Een handleiding zonder duidelijke structuur is net een doolhof zonder uitgang. Als een lezer moet zoeken naar specifieke informatie, geeft hij het vaak al snel op. Een handleiding hoort overzichtelijk en logisch opgebouwd te zijn. Zorg voor een heldere inhoudsopgave en heldere hoofdstukken.
Sommige handleidingen zitten bomvol informatie. Maak van je handleiding geen handboek, maar geeft een stapsgewijze uitleg. Anders raken lezers overweldigd en missen ze cruciale stappen omdat ze afgeleid raken door details die voor hen nog niet relevant zijn. Schotel informatie in hapklare brokken voor en geef af en toe een samenvatting.
Een beeld zegt vaak meer dan duizend woorden en toch zie je handleidingen die enkel tekst bevatten, zonder enige vorm van visuele ondersteuning. Dat kan, zeker bij technische onderwerpen, een behoorlijke uitdaging zijn voor de lezer. Zonder afbeeldingen, schema’s, of diagrammen, is het moeilijk om te begrijpen hoe iets eruit hoort te zien
Een van de ergste missers in een technische handleiding is het ontbreken van stappen of onduidelijke instructies. Als een lezer merkt dat er stappen missen, of als er geen duidelijke volgorde is, kan dit veel frustratie veroorzaken en zelfs leiden tot fouten bij het gebruik van een product. Test zelf altijd even alle stappen om te kijken of je niets mist.
Veel schrijvers vertrouwen blindelings op hun eigen handleiding zonder het door een ‘leek’ te laten testen. Een handleiding kan in jouw ogen perfect zijn, maar als iemand zonder voorkennis de instructies niet kan volgen, is er nog werk aan de winkel.
Niet elke lezer heeft hetzelfde taalniveau of dezelfde technische kennis. Door uit te gaan van een te hoog taalniveau, kan een handleiding ontoegankelijk worden voor een groot deel van je doelgroep. Dit zorgt voor verwarring en maakt dat mensen afhaken.
Inconsistente termen, symbolen, of instructies zijn dodelijk voor een goede handleiding. Als je in het ene hoofdstuk ‘schroevendraaier’ gebruikt en verderop ‘schroefsleutel’, kan dat verwarrend zijn. Consistentie in woordgebruik, maar ook in layout en opmaak, maakt een handleiding overzichtelijker en professioneler.
Een handleiding die er chaotisch uitziet of waar de tekst te klein en onoverzichtelijk is, nodigt niet uit om gelezen te worden. Een goed leesbare lay-out is essentieel om de inhoud toegankelijk te maken.
Het maken van een goede handleiding kost tijd en aandacht. Door de grootste missers te vermijden, zorg je ervoor dat je handleiding niet alleen duidelijk en overzichtelijk is, maar ook echt bruikbaar voor de doelgroep.